بازي فرصتي است كه كودك هنگام انجام آن با دقت كردن به محيط پيرامون شناخت كامل تري از زندگي پيدا مي كند و با دنياي اطراف خود بيشتر آشنا مي شود. كودكان در سن پائين هنگام بازي تمام ذهنيت و افكارشان درگير مي شود. بازي هاي متفاوت رده هاي سني مختلف باعث پرورش رشد و خلاقيت كودك مي شود. كودكاني كه بيشتر به بازي كردن گرايش دارند در مقايسه با گروه همسالان خود كه ذوق و علاقه كمتري نسبت به آن نشان مي دهند موفق تر هستند.
     كارشناسان و روانشناسان معتقدند بازي فقط مخصوص كودكان نيست بلكه افراد در هر سن و سالي كه باشند به بازي نياز دارند بنابراين براي بهتر آشنا شدن با كاركردهاي بازي در كودكي و اينكه كودكان در هر سني نياز به انجام چه فعاليت هايي دارند تا رشد جسمي و روحي آنها درست تقويت شود .
    
    نقش بازي در رشد كودكان چه تاثيري دارد؟
    بازي يكي از نيازهاي اساسي و مهم در دوران كودكي محسوب مي شود كه تاثيرات بسزايي در رشد و بالندگي كودك دارد.
     روانشناسان معتقدند بازي، دنياي كودكان تلقي مي شود و دنياي كودكان را نيز بازي تشكيل مي دهد. بازي در حقيقت باعث رشد تفكر، خلاقيت، مهارت جسمي، حركتي، ذهني و شناختي در كودك مي شود. همچنين باعث افزايش مهارت هاي ارتباطي و اجتماعي شده و كودك هنگام بازي مهارت هايي مانند تصميم گيري، حل مسئله، كنترل خشم و مهارت ارتباطي را تمرين كرده و مي آموزد و به طور كلي باعث افزايش احساس شايستگي و خودباوري در كودكان مي شود.
    
     روانشناسان به طور كلي چه تعريفي از بازي دارند؟
    بازي در ديدگاه متخصصان يك فعاليت فردي و گروهي است كه براي كودك لذت بخش، خوشايند و آسان به شمار مي آيد و او با ميل و رضايت شخصي به شكل خودجوش و داوطلبانه آن را انجام مي دهد.
    
     از ديدگاه روانشناسان بازي فقط ويژه كودكان است يا افراد در هر گروه سني به بازي نياز دارند؟
     بازي مختص سن خاصي نبوده و هر فرد از دوران نوزادي تا بزرگسالي نياز به بازي را احساس مي كند اما اشكال و شكل هاي بازي متفاوت است. بنابراين با بالارفتن و افزايش سن نياز به انجام بازي هاي فكري افزايش پيدا مي كند و انجام و پرداختن به بازي و فعاليت هاي جسماني كاهش پيدا مي كند حتي بازي ها باتوجه به جنسيت افراد متفاوت است پسران بيشتر گرايش به پرداختن به بازي هاي تند و خشن توام با رفتارهاي پرتحرك و پرخاشگرانه دارند اما دختران تمايل به بازي هاي آرام، ملايم با تحرك جسماني كمتر دارند و باتوجه به سن و جنسيت به عنوان يك نياز طبيعي در هر فرد وجود دارد كه باعث تخليه هيجانات و استرس ها مي شوند.
    
     بازي در هر گروه سني بايد طبق چه روندي پيش برود؟
    روند بازي از دوران نوزادي تا بزرگسالي متفاوت است. روند بازي براي كودكان زير يكسال فاقد هرگونه مقررات و قواعد خاصي است به عبارتي شيرخوار براي كشف محيط، اشياي پيرامون خود را لمس مي كند و هر شيئي را به سمت دهان خود مي برد اين مرحله را حسي، حركتي مي نامند همچنين در اين سن، شيرخوار از حركت دادن اشيا لذت مي برد و با لمس كردن اشيا و كودكان ديگر آنها را نوعي اسباب بازي تلقي مي كند. در سن دو سالگي بازي هاي كودكان به شكل كاملاً مستقل انجام مي شود و آنها به صورت فردي بازي مي كنند از سن 3 سالگي بازي ها به صورت موازي صورت گرفته يعني كودكان همسن و سال در كنار يكديگر قرار دارند اما هيچ تعامل و ارتباطي با يكديگر ندارند از سن 3 سالگي به بعد بازي هاي ارتباطي آغاز مي شود وكودك ياد مي گيرد با يك اسباب بازي مشترك با كودك ديگر بازي كند همچنين از سن 4 سالگي بازي ها به صورت مشترك از حالت ارتباطي درآمده كه در اين نوع بازي تعامل و همكاري به شكل واقعي ديده مي شود بنابراين در هر سن بنابر موقعيت كودك او روند رشد بازي هاي خاصي را پيش مي گيرد.
    
     بازي از چه اشكال و ابعادي تشكيل مي شود؟
    برخي بازي ها، با فعاليت هاي جسماني همراه است مانند دويدن، دوچرخه سواري و فوتبال. يكي از انواع بازي ها، بازي هاي سازنده و خلاق به شمار مي آيد كه به آنها بازي طراح مي گويند (ساختن برج با مكعب، پازل، خاك بازي و شن بازي) و كودك با يكسري مواد اجزايي را مي سازد، دسته ديگر بازي هاي نمايشي محسوب مي شوند كه كودك در نقش يكي از اعضاي خانواده، پدر، مادر، پدربزرگ و... نمايش مي دهد. اين نوع بازي براي بيان آرزوهاي كودك مفيد است. بازي هاي نمادين كه در آن كودك از يكسري وسايل به جاي وسايل ديگر استفاده مي كند مانند قرار دادن چوب و حركت آن به جاي دوچرخه يا اسب در پرورش رشد شخصيتي او تاثيرگذار است. همچنين بازي هاي تقليدي باعث مي شود كودك رفتارهاي ديگران را مورد الگوبرداري قرار دهد و از آنها تاثير بپذيرد.
    
     چه تفاوت هايي ميان بازي هاي گذشته و امروز وجود دارد؟
    بازي هايي كه در گذشته انجام مي شد با تحرك جسماني بيشتري همراه بود و اين فعاليت جسماني باعث افزايش نشاط، سرزندگي، هيجان و تخليه انرژي در افراد مي شد مانند (عمو زنجيرباف، قايم باشك، هفت سنگ و...) اما بازي هاي امروز كمي تغيير يافته و در قالب بازي هاي كامپيوتري، تلفن همراه و... درآمده است حتي تماشاي بيش از حد تلويزيون باعث مي شود كودك با شخصيت هاي فيلم هاي خشن همانندسازي كرده و اضطراب، استرس، بي حوصلگي، عصبانيت و گوشه گيري در كودك افزايش پيدا كند و به دليل نداشتن تحرك و فعاليت جسماني باعث افزايش وزن و چاقي شود. همچنين مشكلات جامعه امروز و فرهنگ آپارتمان نشيني باعث كوچك تر شدن فضاي خانه ها شده و درگيري والدين و اشتغال آنها باعث تشديد مشكلات مي شود. حتي تك فرزندي و يا نهايتاً دو فرزندي باعث محدود شدن ارتباطات با ديگران شده است.
    
     بازي كردن والدين با كودكان چقدر حائزاهميت است؟
    والدين بايد در حقيقت يك خط مشي از بازي براي كودك تعيين كنند و به هدايت آن بپردازند و به طور كاملاً غيرمستقيم بازي را آغاز كنند تا كودك آن را تكرار كند، وقت گذاشتن و توجه كردن و بها دادن به كودك بسيار حائز اهميت شناخته شده است اگر كودك احساس كند كه پدر و مادرش به عنوان هم بازي هاي او هستند و به او توجه مي كنند بسياري از نيازهاي عاطفي كودك برآورده مي شود.
    
     بازي هاي كودكان در اشكال مختلف داراي چه كاركردهايي است؟
    پرداختن به بازي هاي جسماني باعث پرورش عضلات در كودك مي شود و هماهنگ كردن اندام ها را تقويت مي كند. همچنين باعث تخليه انرژي شده و احساس خشم و پرخاشگري را كاهش مي دهد. برخي بازي ها نقش آموزشي دارند و باعث افزايش اطلاعات و آگاهي در كودك مي شوند انجام اين بازي ها كودك را با مفاهيمي مانند اعداد، حجم و... آشنا مي سازد و همواره مهارت كلامي را در كودكان تقويت مي كند و سبب افزايش يادگيري و تقويت هوش مي شود. برخي بازي ها كاركردهاي عاطفي دارند و باعث بروز احساسات و عواطف دروني كودك شده و سبب ارضاي نيازهاي برآورده نشده و آرزوهاي غيرواقعي كودك مي شود و ناكامي هاي او را كاهش داده و او با تغيير واقعيت ها به خواسته هاي خود دست پيدا مي كند. اصلي ترين و مهم ترين كاركرد بازي، كاركرد اجتماعي آن است. كودك با بازي، دوست يابي را فراگرفته و در بازي هاي گروهي، همكاري و مشاركت را مي آموزد و حتي احترام به حقوق ديگران را نيز ياد مي گيرد، همچنين فراگرفتن صبر، تحمل و خويشتنداري در هنگام بازي امكان پذير مي شود. بنابراين تجربه شكست، قدرت انطباق پذيري و تحمل او افزايش پيدا مي كند و در برابر مسئوليت در بازي پاسخگو مي شود و ترس از وارد شدن به اجتماع در او كاهش پيدا مي كند.
    
    چه عواملي باعث مي شود برخي كودكان تمايل به انجام بازي به صورت تنها و فردي داشته باشند؟
     دلايل متعددي نسبت به اين مسئله وجود دارد و يكي از اين عوامل مهم مربوط به ويژگي هاي شخصيتي كودك مي شود و ممكن است به دليل مهارت ارتباطي ضعيف او باشد و كودك نتواند به راحتي با ديگران ارتباط برقرار كند حتي نداشتن هم بازي در اين روند تاثير منفي دارد اگر كودكان به صورت فردي و تنها به بازي بپردازند بسياري از كاركردهاي اجتماعي را فرانگرفته و اضطراب از بودن در جمع در آنها كاهش پيدا نخواهد كرد و به دليل ياد نگرفتن بسياري از قواعد و اصول مشاركت در زندگي دچار انزواطلبي مي شوند و به مرور دچار بسياري از مشكلات خلقي، روحي و رواني شده كه با آينده آنها رابطه مستقيم خواهد داشت.